Opgave

Op welke manier kan er een grondslag gelegd worden voor Ijplein om de buurt te ontwikkelen op de opkomende kracht van Noord en de aanwezige kwaliteiten van de buurt, zonder dat de buurt haar karakter verliest?

Ijronde

De reden dat Ijplein de opgave is, heeft te maken met de grote en vele ontwikkelingen die op gang zijn gekomen op Noord door de druk op het centrum van Amsterdam in de vorm van o.a. ruimte schaarste en oplopende vastgoedwaarde. Noord is dus op komst, wat potentie biedt maar ook nadelen heeft.

Het Ijplein is een bijzondere buurt, stedenbouwkundig strak ontworpen in de jaren 80 door Rem Koolhaas. Opvallend is dat aan het Ij zich vele stedenbouwkundige en architectonische Oeuvre projecten bevinden, die van Sjoerd Soeters bijvoorbeeld op zuid, Overhoeks met Eye op Noord. Maar opvallend genoeg ontbreekt een verbindende Ijview-route/ promenade nog. Daarom wil ik graag beginnen met het zien van het Ij als plein, grote ruimte in de stad. Ik wil daarom de Ijronde introduceren, uitgaande van de komst van de Javabrug. Op grote schaal ligt het Ijplein aan deze ronde. Er staat een metrohalte in Sixhaven gepland plus het Hamerkwartier met woningbouw en hippe tentjes gaan voor meer leven zorgen.
Het Ijplein ligt dus als rustig eiland tussen de grote ontwikkelingen.

Wat betekent deze route voor het Ijplein? Hoe kan er voor gezorgd worden dat het Ijplein haar identiteit en kwaliteiten kan behouden ondanks de verwachte drukte en het grote geld en mee kan liften op de ontwikkelingen van Noord?

Het huidige Ijplein

Door impopulariteit vanuit het verleden is er 30 jaar geen onderhoud meer gepleegd aan de stenige openbare ruimte. Verder wordt het beeld gedomineerd door de vele geparkeerde auto’s die het zicht op het Ij blokkeren. Ijplein was voorheen de ADM, dit is ook nauwelijks meer afleesbaar.

Maar de kwaliteiten als architectuur, rust, groen, ruimtelijke opbouw, oriëntatie op het Ij en de ADM geschiedenis maken het de moeite waard om het te vernieuwen.

In de huidige situatie bevinden zich twee aspecten die het plan inspireren. De volkstuin, dit is een kwaliteit als buurtbinder in combinatie met de grote oppervlakten aan verharding door parkeren. Deze aspecten wil ik daarom oppakken om de buurt op kleine als grote schaal te verbeteren, zodat het Ijplein een meerwaarde wordt voor de buurt als voor de hele stad.

Ladderstructuur

Het plan wordt omkaderd door langzaamverkeersroute, zodat de drukte vloeiend om het gebied heen kan bewegen naar een van de hotspots. Dit is de Meeuwenlaan en de kade.
Om de geschiedenis, daarmee het karakter leesbaar te maken in het landschap, wil ik de Ij-tunnel die onder het gebied door gaat accentueren. Door een grondlichaam aan te brengen gemaakt van, symbolisch, het ontgravingszand van de Ij-tunnel is het leesbaar geworden. Hierop ligt vervolgens een voedseltuinenstructuur en het dient het als verbinding van de metro naar het Ij.

Vervolgens is de gedempte insteekhaven ook cruciale geschiedenis. Deze haven komt daarom gedeeltelijk terug met woningen, voor de werknemer op Noord, staand in het water in het systeem van Ijplein. Het grondlichaam gaat hier langs gecombineerd met ondergrondsparkeren. Op deze manier is het parkeren aan het zicht onttrokken en kan het land daarop benut worden voor de volkstuinen, is het klimaatbestendiger en is het kunstwerk leesbaar in het landschap. Dit vormt de basis van de ladderstructuur. Deze structuur gaat door via de oost-buurt als informeel, kleinschalig en daarmee buurtgericht wandelpad en een wadi park en eindigt als stedelijke kade aan het Motorkanaal. Daarmee staat het ladderconcept. Elke tree heeft zijn eigen smaak en is op buurt of stedelijk niveau van betekenis. Elke eindiging aan het water bevat een markante verblijfsplek met ruimte voor horeca, gekoppeld door de Ijronde. Het bomen van het plan is zo ingepast dat het de structuur versterkt. Door de strakke lijnen georiënteerd op het functioneert het als airco voor de buurt er omheen. Bij het bewandelen van de secondaire route loop je door een aaneenschakeling van afwisselende ruimte sequenties gevormd door het groen.

Resultaat

Het ontwerp zorgt ervoor dat er slimmer om wordt gegaan met het ruimtegebruik en de identiteit (geschiedenis) als de buurt (kleinschaligheid) schaal wordt behouden.

En dat de nieuwe structuur oost en west meer één geheel worden.