naar overzicht

gOVERwelle, de cyclus van Goverwelle

  • Stedenbouw
  • 2024 / 2025
  • Tweede semester
  • docent: Jens Jorritsma, Thijs de Boer
bekijk pdf

De wijk Goverwelle in Gouda is ontwikkeld in de jaren ’70 en ’80. Sinds die tijd bevindt de wijk zich in een cyclus, die bestaat uit drie onderdelen:


Bodemdaling: straten en tuinen moeten voortdurend worden opgehoogd en grondwater wordt weggepompt om de verzakking te vertragen.

Woningaanbod: de bestaande woningen zijn sterk gericht op specifieke doelgroepen. Hierdoor moeten bewoners vaak verhuizen zodra hun gezinssituatie verandert, bijvoorbeeld…

De wijk Goverwelle in Gouda is ontwikkeld in de jaren ’70 en ’80. Sinds die tijd bevindt de wijk zich in een cyclus, die bestaat uit drie onderdelen:


Bodemdaling: straten en tuinen moeten voortdurend worden opgehoogd en grondwater wordt weggepompt om de verzakking te vertragen.

Woningaanbod: de bestaande woningen zijn sterk gericht op specifieke doelgroepen. Hierdoor moeten bewoners vaak verhuizen zodra hun gezinssituatie verandert, bijvoorbeeld naar een grotere of juist kleinere woning.

Ruimtegebruik: de balans tussen privé- en openbare ruimte ontbreekt, waardoor individualisme overheerst en de sociale samenhang in de wijk onder druk staat.


De herhaling van deze cyclus leidt tot steeds grotere problemen:

De voortdurende bodemdaling heeft al veel geld gekost, en de prognose richting 2100 laat zien dat dit bedrag nog fors verder zal oplopen.

Door de huidige woningnood is doorstroming niet haalbaar en zijn passende woningen moeilijk te vinden. 

Het tekort aan kwalitatieve openbare ruimte veroorzaakt sociale knelpunten, zoals jongerenoverlast en een gebrek aan (sociale) voorzieningen.

Dit roept de vraag op: hoe lang kunnen we dit volhouden?


Daarom stel ik voor om de huidige cyclus van Goverwelle te doorbreken en over te stappen naar een kringloop.

Van cyclus naar kringloop

Een cyclus is een reeks gebeurtenissen die zich steeds opnieuw herhalen, zoals het telkens ophogen van straatwerk.
Een kringloop daarentegen is een gesloten proces waarbij elementen telkens opnieuw worden gebruikt en er dus geen eindeloze herhaling plaatsvindt.

Wanneer Goverwelle de stap maakt van cyclus naar kringloop, betekent dit dat structurele oplossingen worden gevonden: problemen keren niet telkens terug, maar worden duurzaam aangepakt.


De Goverwelle-kringloop

In een kringloopgerichte wijk wordt meebewogen met de grondwaterstand. Zo zijn de woningen  flexibel en toegankelijk voor alle doelgroepen, ongeacht leeftijd of gezinssamenstelling. De openbare ruimte krijgt weer een centrale rol, waardoor sociale samenhang en leefbaarheid duurzaam versterkt worden.

Lees meer

Onder constructie

De mobiele versie is nog onder constructie.
Bezoek de website op desktop.