Onze relatie met de productie van voedsel is de afgelopen honderd jaar drastisch veranderd. In iets meer dan een eeuw - met name de laatste 60 jaar - is het Nederlandse voedselsysteem getransformeerd van kleinschalige lokaal georiënteerde gemengde boerenbedrijven naar een geïndustrialiseerd productielandschap gericht op de internationale markt. Behalve de inmiddels bekende gevolgen van het verlies aan biodiversiteit tot aan de stikstofproblematiek is…
Onze relatie met de productie van voedsel is de afgelopen honderd jaar drastisch veranderd. In iets meer dan een eeuw - met name de laatste 60 jaar - is het Nederlandse voedselsysteem getransformeerd van kleinschalige lokaal georiënteerde gemengde boerenbedrijven naar een geïndustrialiseerd productielandschap gericht op de internationale markt. Behalve de inmiddels bekende gevolgen van het verlies aan biodiversiteit tot aan de stikstofproblematiek is met name ook de fysieke relatie tussen de bron van voedsel en de stad verbroken. Een steeds groter wordende groep stedelingen heeft geen besef waar ons voedsel vandaan komt en hoe het geproduceerd wordt.
In dit afstudeeronderzoek wordt een hernieuwde relatie met ons voedsel geïntroduceerd. Voedsel is een essentieel onderdeel van ons dagelijks leven en mag niet onzichtbaar en ontoegankelijk blijven. De strategie gaat in op zowel het verbeteren van de verbinding met het grotere agrarisch gebied buiten de stad als het opnieuw manifesteren van voedselprogramma binnen de stedelijke context. Met als doel de stedeling en de stad als geheel weer in verbinding te brengen met, en onderdeel te laten zijn van, het voedselsysteem.
De essentiële eerste stap richting een lokaler voedselsysteem is het fysiek bereikbaar maken van het direct aangrenzend agrarisch gebied rond de stad. Hiervoor transformeren de monofunctionele recreatiegebieden uit de jaren ‘60 naar een rijk landschap waar voedselproductie, natuurwaarde en recreatie een elkaar versterkend samenspel vormen. Vanuit Rotterdam vormen drie van deze zogeheten schakellandschappen de primaire verbindingen naar het direct aangrenzende agrarisch gebied en fungeren als springplank naar het grotere voedsellandschap. De ruimtelijke handvatten voor deze gebieden worden beïnvloed door de programmatische principes, karakteristieken en bewust rentmeesterschap van de landgoederentypologie.
Lees meerIn het Hof van de Rotte, het schakellandschap van de Rottescheg wordt in dit afstudeeronderzoek ingezoomd op de ruimtelijke kansen die ontstaan als de stad en het voedsel weer met elkaar in verbinding komen. Binnen een opgezet ruimtelijk kader wordt het gebied verankerd en verbonden met de stad. Daarbinnen ontstaat ruimte voor een groot aantal nieuwe voedselpioniers, die de voedselproductie weer dichter tot de stad brengen. De aanwezige glastuinbouw transformeert naar een toegankelijk en hightech cluster dat fysiek aangesloten is op haar omgeving. Een belangrijke stap voor een industrie met een enorme productiewaarde en die al langere tijd zoekt naar een betere aansluiting en zichtbaarheid richting de samenleving. In deze nieuwe dynamiek worden bestaande lokale boerenbedrijven gevierd en positioneren zich als beheerders van het gebied. De schakellandschappen worden hiermee een laagdrempelige manier om in aanraking te komen met lokaal geproduceerd voedsel. De hernieuwde introductie van voedsel in ons dagelijks perspectief heeft veel positieve impact op het gebied van sociale interactie, biodiversiteit, recreatie, educatie en nieuwe vormen van stedelijkheid. Om deze reden is dit onderzoek ook bedoeld als pleidooi om het thema voedsel opnieuw onderdeel te laten worden van ons ruimtelijk ontwerp instrumentarium.