Ceci n’est pas un spectacle is een beeldend essay over de publieke ruimte, waarin ik op zoek ben gegaan naar wat architectuur van het collectief is en hoe deze is in te zetten op de Lijnbaan in Rotterdam. Dit omdat ik van mening ben dat de publieke ruimte is vercommercialiseerd en vaak monofunctioneel is. Daarnaast omdat ik geïnteresseerd ben in de verandering van het publieke.

Het publieke: Een verzamelplaats, sociale ontmoetingsplaats, die voor iedereen toegankelijk is. De plek voor het ongedwongen debat en democratie, voor het ongeplande zien en gezien worden. Een ruimte waar het ontmoeten van verschillende groepen centraal staat.

Hoe het publieke ooit onderdeel was van ons dagelijks ritueel, is het veranderd naar een ruimte met een beleving die onze consumptiemaatschappij stimuleert. Enerzijds heb ik het over het historische rolmodel van het publieke, namelijk de Griekse Agora en anderzijds over het “optimale publieke”, de Commerciële as. Denk daarbij aan onze winkelstraten, shopping malls en passages. Ondanks dat onze consumptiemaatschappij belangrijker dan ooit lijkt te zijn, verandert de fysieke winkelbeleving in een digitale ervaring. Hierdoor ontstaat steeds meer leegstand en verdwijnt een sociale plek, zoals de Lijnbaan.

De Lijnbaan, een naoorlogs, vooruitstrevend winkelgebied. Ontworpen vanuit de beleving van de voetganger ter stimulering van het kopen door Van den Broek & Bakema. Autovrij, met een heldere looproute, een prominente luifel en een huiskamersfeer. Het ontwerp uit 1953, kent grote contrasten. De brede Lijnbaan (stedelijk) en de lage volumes waarbij een individuele korrel, bijna huiselijke korrel, herhaaldelijk in de architectuur terug is te zien. De luifel heeft een scheidende rol, verbindende rol en een beschermende rol.

Helaas is het huiskamer gevoel verdwenen. De ver rommeling sloeg toe in de jaren ‘80 waarna er in de jaren ‘90 een poging tot renovatie kwam. Ook nu is men weer bezig. Deze keer om de Lijnbaan weer terug te brengen naar zijn oude glorie. Toch zijn er grootte verschillen met het ontwerp uit 1953. De individuele korrel heeft zich verruilt voor grootte winkelketens achter grootte glazen puien. Daarnaast wordt de lijnbaan gezien als doorlooproute, in plaats van een verblijfsplek.

Wat als de Lijnbaan niet het consumentenparadijs is zoals vandaag de dag, maar een architectuur van het collectief? Waarbij de monofunctionele Lijnbaan naar een veelvormige ruimte getransformeerd wordt, waar het dwalen centraal staat en op een ongedwongen manier de publieke ruimte toegankelijk is, zonder dat er commerciële belangen aan gekoppeld worden.

Om te onderzoeken wat architectuur van het collectief op de Lijnbaan kan zijn, heb ik onderzoek gedaan naar de Lijnbaan, Atheense Agora, ontwerpmethodieken vanuit een ‘Tabula Scripta’ en naar de Sitationisten om zo tot nieuwe interpretaties en inzichten te komen die van waarde kunnen zijn voor een publieke ruimte van deze tijd.