Grondgebonden Suikerzijde is een zoektocht naar nieuwe vormen van verstedelijking in relatie tot het Groningse cultuurlandschap. Vertrekkend vanuit de bodem is gezocht naar een vorm waarin landschappelijk systeem en historie niet enkel functioneren als artefact uit het verleden maar actief onderdeel worden van onze leefomgeving nu en in de toekomst. De Suikerzijde vormt hiervoor de perfecte testcase. De voormalige vloeivelden van de Suikerfabriek met een rijke biodiversiteit en cultuurhistorie die in recente plannen verloren gaan…
Grondgebonden Suikerzijde is een zoektocht naar nieuwe vormen van verstedelijking in relatie tot het Groningse cultuurlandschap. Vertrekkend vanuit de bodem is gezocht naar een vorm waarin landschappelijk systeem en historie niet enkel functioneren als artefact uit het verleden maar actief onderdeel worden van onze leefomgeving nu en in de toekomst. De Suikerzijde vormt hiervoor de perfecte testcase. De voormalige vloeivelden van de Suikerfabriek met een rijke biodiversiteit en cultuurhistorie die in recente plannen verloren gaan en een ondergrond die steeds verder onder druk komt te staan door klimaatverandering. Hoe kan de Suikerzijde zich toch ontwikkelen tot een toekomstbestendige stadswijk met oog voor verleden, heden en toekomst in het Groningse cultuurlandschap?
Lees meerAls Nederlanders bewegen we al eeuwen mee met het landschap.
Onze kennis van de bodem- en watersystemen leidde uiteindelijk tot een
geraffineerde watermachine. Hierdoor konden we eeuwenlang een productief
landschap in stand houden door water zo snel mogelijk af te voeren. Maar het
klimaat verandert, en daarmee ook ons landschap. Door periodes van extremen
begint de machine te haperen. De uitdaging van de toekomst wordt hier dan ook
om water langer vast te houden. Gelukkig is het Groningse landschap hier van
nature extreem goed in. Maar de watermachine lijkt steeds verder losgezongen
van de wensen van de ondergrond. Wie kijkt naar de ruimtelijke ontwikkeling in
Nederland kijkt kan eenzelfde vergelijking trekken. We hebben ons eeuwenlang
aangepast aan onze ondergrond maar raakten losgezongen. Waar landschappelijke
condities de basis vormden voor onze verstedelijkingspatronen lijken ze steeds
generieker te worden en ontbreekt de lokale verankering steeds meer. De nieuwe
norm is integraal ophogen. Een schone lei op een leeg vel zand. Naast water- en
bodemproblematiek leidt deze aanpak ook tot een verlies aan lokale identiteit.
Wie ziet immers nog het verschil tussen vinexwijken in bijvoorbeeld Arnhem en
Apeldoorn? Ik geloof dat er meerwaarde kan ontstaan wanneer stedelijke
ontwikkeling weer in balans komt met de ondergrond om de lokale identiteit te
versterken en de uitdagingen van de toekomst een antwoord te bieden.
In dit ontwerpend onderzoek wordt gestart vanuit het bodemwatersysteem op regionaal schaalniveau. Op deze manier kom ik tot een alternatieve invulling voor de Groningse Suikerzijde waarbij de bestaande bodemcondities en culturele elementen de basis vormen voor een nieuwe stadswijk met een stevig fundament voor een onzekere toekomst. Een belangrijk interventie is het vasthouden van water in het lokale watersysteem en deze te koppelen aan de zuiverende vloeivelden in de Suikerzijde met een mechanische waterring als verdeelsleutel. Door herstel van het vroegere krekenlandschap wordt veenoxidatie en bodemdaling tegengegaan en door de vloeivelden van de Suikerzijde te gebruiken als een waterzuiveringsmachine gaat de historie niet langer verloren maar wordt deze juist benut als identiteitsdrager. Dit leidt tot een wederkerigheid tussen stad en landschap waarbij heden, verleden en toekomst samenkomen in een lokaal verankerd stadslandschap.
