Toelichting hoofdbeeld:  De ruimte van broeikasgas. Zicht over Rozenburg met vuilverbranding AVR in de achtergrond. Dit is de plek waar al het Rotterdamse afval verbrand wordt. Boven de schoorstenen van AVR hangt de jaarlijkse uitstoot in Co2-equivalenten. Een broeikasgasbubbel met een diameter van 1300 meter.  Beelden hieronder: Zicht over Pernis richting de Shell Olierafinaderij. Uit de schoorstenen van 200m hoogte komen jaarlijks 4 broeikasbubbels met een diameter van 1200 meter.  Daarnaast zicht vanaf de Mathenesserlaan, rechts het kunstdepot. In de Skyline ligt de uitstoot van het gasverbruik van woningen in gemeente Rotterdam met een diameter van 1000 meter.

De stadslucht hangt tussen de gebouwen. Onopgemerkt, als negatief van de stedelijke vormen. Het is de vrije ruimte waar we doorheen kijken, ademen en bewegen. De enige ruimte van écht iedereen. Maar dit iedereensland is ook steeds meer onze dumpplek geworden. Met de schoorsteen als magisch moment van
overdracht tussen land en lucht. Van mijn troep naar iedereens probleem. De
fossiele stad vertroebeld zo eigenaarschap en verantwoordelijkheid.

In de post-fossiele stad is de ruimte van lucht en stad niet meer gescheiden, maar juist innig met elkaar verbonden. Lucht is dan geen restruimte meer, maar een bewust onderdeel van het stedelijke weefsel. Een harmonieuze consensus over de juiste strategie wordt echter nooit gevonden. De omgang met stadslucht en de relatie tot de atmosfeer blijft afhankelijk van de stadsbewoners en hun overtuigingen.

Hieronder de vijf post-fossiele-ideologieën die dezelfde stadslucht gebruiken, maar er compleet anders naar kijken en gebruik van maken.

Emission trader – Engineurs en solutionisten met een sterke verlichtings-ethos. Geloven een maakbare wereld, en eeuwige economische groei. Ze hebben het klimaatprobleem nu bijna onder controle, nog een paar snelle innovaties. Ze stoten nog steeds flink veel Co2 uit, maar vangen dit ook tegelijk op voor opslag in gasvelden of hergebruik in nieuwe producten. “We are as gods and might as well get good at it.”

Koolstofcowboys – De Carbon Cowboys galloperen niet op paarden, maar op zelfgeknutselde carboncapture machines. Het is een stel activistische bootleggers. Ze proberen met behulp van de nieuwste snufjes het ondrukkende koolstofsysteem van de ecomodernisten te misbruiken, exposen en uiteindelijk omver te werpen.

Wolken polderaars – De wolk polderaar zit in het midden van het hele verhaal. Tussen alle uiteenlopende groepen probeerd hij plaatselijk atmosfeerbeleid te schrijven voor de stad. Wat voor stadsklimaat willen we? Hoever willen we gaan in het menselijk tunen van het klimaat? Tot hoever gaan we de extreme weersomstandigheden over ons heen laten komen? Welke wijken worden wel en niet gekoeld? Een politiek mijnenveld.

Biohacker – De Biohackers zoekt naar mediatie tussen mens en natuur. Ze proberen met ecosystemen mee te werken om de stadslucht gezond en leefbaar voor de alle soorten te houden (en dus ook de mens). Met natuurlijke processen herstellen zij de koolstofdepots die ooit in het fossiele tijdperk zijn opgegraven. Ook tweaken ze de biologie van algen, planten en bomen om zo snellere impact op een kleinere footprint te hebben. Toch gaat het traag en wordt elk stukje koolstof gekoesterd.

Luchtprofeet – De luchtprofeet doet niet meer mee. Al dat geklooi met de atmosfeer… menselijk ingrijpen… Wie denken we wel niet dat we zijn? De luchtprofeet pleit dat geo-engineering het geweld tegen de aarde voortzet. Ze hoopt Rotterdam wakker te maken uit deze spirituele crisis en weer in harmonie met z’n omgeving te brengen. We moeten terug naar een simpeler bestaan en atmosferisch leren meedijnen.

een greep uit de dag van de Emission Trader:

Frank trekt de laatste hijs uit z’n e-sigaret. Het is half 12 en hij gaat er even tussenuit, dat kan wel, de algoritmes maken nooit een fout in het handelen van certificaten, of nouja. Bijna nooit. “Hey, maar vandaag is een goeie dag, Frank” zegt z’n digital assistant. We koersen af op een mooie toekomst.

Hij kijkt ondertussen uit z’n raam over de drukke lijnbaan. Daar sjeest een perfect gecoordineerde, zacht zoefende streep van zelfrijdende auto’s over de enkele verkeersstrook. Met een noodvaart bumper op bumper, maar wel helemaal elektrisch. Toch hangt er een lichte smog over de stad. Maar niet van de auto’s. Het komt uit de kleine stuifsteentjes die haast op alle daken te zien zijn. Die oude schoorsteentjes spuiten nu kleine poefjes zwaveldioxide in de lucht. Kortom: ze sproeien reflecterende deeltjes die de hete zomerzon weerkaatsen. Afgelopen zomer hebben we namelijk een paar flinke hittegolven gehad. Het werkt gelijk, en bespaart enorm op de aircokosten! En in ons kikkerlandje valt het nog reuze mee; wat wij de lucht brengen is nog niet te vergelijken met India en Bangladesh.

Maar we werken hier ook aan klimaatopruiming hoor. Daar doe ik gewoon netjes m’n duit voor in het zakkie door de prijzen voor atmosfeerherstel zo laag mogelijk te houden. Alle bedrijven kopen mijn uitstootcerticaten!

Door de luchtsluis stapt hij de buitenlucht in. Maar na de eerste ademteug voelt er toch iets niet helemaal goed, is hij buiten adem? Hij neemt maar een diepe haal uit z’n inhalator. “AHHHH, das beter”

Met lucht voor 10 en stevige trek stapt hij richting de koopgoot: effe een vlugge lunch halen… Een rotirol zou er wel ingaan, maar dat kreng kost ondertussen al 12 koolstofcredits.” Zo’n aanslag op z’n koolstof budget zou onverantwoord zijn. En niet wéér een zeewierburgertje, had ik de laatste tijd maar meer credits moeten halen. Als Frank die rol wil zit er niks anders op dan weer op koolstofbudget te komen. Hij loopt maar naar de bak met klimaatknallers: afvangverf en compensatiedeeg. Vreselijk onbruikbaar spul, maar bomvol afgevangen broeikasgassen. Eigenlijk heeft hij er al kilo’s van liggen op zolder, maar wat extra kan geen kwaad. Ja, goed plan Frank! Ka-ching: klimaat geholpen, koolstofcredits weer in balans, en ach, hij heb z’n rotirol. Win-win. Met een brede glimlach loopt Frank terug het WTC in. Hij kijkt weer door z’n digitale raam naar buiten, niks om je zorgen over te maken, geen vuiltje aan de lucht.