Bergen op Zoom ligt in het westen van Brabant op de Brabantse Wal. Dit is een steilrand die de overgang vormt van hoog gelegen zandgronden naar laag gelegen kleigronden. Dit maakt Bergen op Zoom een stad van dualiteiten. Een van die dualiteiten is de tweedeling van de historische kern van de stad in het Centrum en het Havenkwartier. Beide wijken zijn in de middeleeuwen gebouwd, maar hebben vanwege de ligging hoog en laag op de Brabantse Wal een verschillend karakter.
In de jaren ’60 van de vorige eeuw zijn de twee middeleeuwse
stadsdelen van elkaar gescheiden door de Westersingel. Dit is een
stadsdoorbraak die de stad beter toegankelijk moet maken voor de auto. Het
resultaat hiervan is een strook asfalt die de middeleeuwse kern van de stad in
tweeën splitst. De weg loopt vlak langs het oudste monument van de stad: de
Gevangenpoort.
Ik ben op zoek gegaan naar een manier om de strook asfalt te vervangen door een serie openbare ruimtes en gebouwen die passen bij de maat en schaal van de binnenstad, en de historische context van de plek recht doen. Door historisch–morfologisch onderzoek te doen heb ik verschillende verhalen over de geschiedenis en de ontwikkeling van Bergen op Zoom gevonden. Deze hebben mij geholpen om een nieuwe invulling te geven aan deze plek in de stad. Het stadsweefsel wordt niet gereconstrueerd –gemaakt zoals het vroeger was-, maar gerepareerd, met een aantal moderne toevoegingen
aan de bestaande situatie.
Het gebied van de Westersingel wordt door mijn plan
opgedeeld in een aantal openbare ruimtes met een verschillende beleving. Ze
sluiten aan bij het historische en ruimtelijke karakter van de plek, om zo de
verhalen van de stad leesbaar te maken. De verschillende ruimtes voegen een
variatie aan stedenbouwkundige typologieën toe aan de historische kern van
Bergen op Zoom, en zorgen voor de verbinding met de bestaande stad. Oude
monumenten zoals de Gevangenpoort staan zij aan zij met een aantal nieuwe
gebouwen die samen de openbare ruimte definiëren.
De stadsdoorbraak uit de jaren ’60 is een blijvend
leesbaar hoofdstuk uit de geschiedenis van de stad, en krijgt door dit plan een
goede afloop. Het verhaal van Bergen op Zoom kan met trots verder verteld
worden.