De klimaatverandering als kans om het eilandgevoel te vergroten.
Vierentwintig jaar lang heb ik gewoond op het Eiland van IJsselmonde zonder door te hebben dat ik op een eiland woonde. Pas toen ik twee jaar geleden naar een eiland zuidelijker ben verhuisd, besefte ik me dat ik eigenlijk al heel mijn leven een eilandbewoonster ben. Het gevoel dat je hebt bij een eiland, het eilandgevoel, blijkt te ontbreken op het Eiland van IJsselmonde. Dat vind ik…
De klimaatverandering als kans om het eilandgevoel te vergroten.
Vierentwintig jaar lang heb ik gewoond op het Eiland van IJsselmonde zonder door te hebben dat ik op een eiland woonde. Pas toen ik twee jaar geleden naar een eiland zuidelijker ben verhuisd, besefte ik me dat ik eigenlijk al heel mijn leven een eilandbewoonster ben. Het gevoel dat je hebt bij een eiland, het eilandgevoel, blijkt te ontbreken op het Eiland van IJsselmonde. Dat vind ik zonde en een gemiste kans voor het eiland.
Lees meerHet eiland is door snelwegen en sporen opgedeeld in verschillende entiteiten. Eilanden in de negatieve zin van het woord. Bovendien worden de randen van het eiland gezien als transfer- en centrumgebieden. Het eiland functioneert en voelt niet aan als één eiland.
Om het eilandgevoel te onderzoeken, ben ik het Eiland van IJsselmonde gaan analyseren en vergelijken met andere eilanden. Uit dit onderzoek zijn zeven gouden eilandregels voortgekomen waar een eiland – om een eilandgevoel te hebben – in meerdere of mindere mate aan voldoet.
De bijzondere ligging van het eiland van IJsselmonde in de Nederlandse delta heeft ervoor gezorgd dat het eiland kon uitgroeien tot het dichtstbevolkte eiland van Nederland. De ligging in de delta zorgt er echter ook voor dat het eiland in de eenentwintigste eeuw voor een enorme opgave staat. De klimaatopgave. Extreme zeespiegelstijging met bijbehorende verzilting, extreme regenval, hitte en droogte maken dat leven op het eiland steeds moeilijker wordt gemaakt. Landbouwoogsten mislukken, de waterkeringen zijn aan vervanging toe waardoor de kans op een overstroming toeneemt en het watersysteem op het eiland is niet toekomstbestendig. Ik ben van mening dat deze klimaatopgave niet alleen een bedreiging is, maar juist ook kansen biedt om het eilandgevoel op het Eiland van IJsselmonde te gaan vergroten.
In mijn ontwerpvoorstel is in 2120 het Eiland van IJsselmonde getransformeerd naar een eilandengroep: Archipel IJsselmonde. Voorheen bestond het eiland uit door infrastructuur opgeknipte entiteiten. Deze entiteiten vormen de nieuwe eilanden van de archipel. Eilanden die allemaal hun eigen identiteit en karakter hebben en waar het eilandgevoel groot is.
Een nieuwe flexibele kering rondom de archipel beschermt de eilanden tegen een extreem stijgende zeespiegel. Het Midden – een waterbuffer gelegen tussen de eilanden – vergroot het zoet waterbergend vermogen van de archipel. De archipel is hiermee amorf en zelfredzamer geworden.
Het ontstaan van de eilanden zorgt voor een nieuwe vorm van bereikbaarheid. Bewuste overgangen in de vorm van bijzondere bruggen en bootverbindingen creëren rituele overgangen die de eilanden onderling met elkaar verbinden.
De aanwezigheid van meer eilanden zorgt ook voor meer en nieuwe randlengte. Randen die worden ingezet voor ontwikkelingen, als bestemming. Op de ene plek wordt er aan de rand bijvoorbeeld verdicht met nieuwe woningen en op de andere plek vormt de rand een zachte rafelrand met plek voor recreatie.
Het water in de archipel wordt ingezet voor wonen, recreatie, vervoer en werken en is daarmee zichtbaar onderdeel van het dagelijkse eilandleven. Kortom, het eilandgevoel is er groot.
Met de komst van de archipel IJsselmonde in plaats van één eiland zonder eilandgevoel, zeven eilanden zijn ontstaan waar het eilandgevoel wél aanwezig is. Terug naar de roots. De verborgen eilanden zichtbaar maken.