Zoetermeer, groeikern uit de jaren zeventig, zoekt naar mogelijkheden en scenario’s, richtpunten en houvast om haar oorsprong (geplande stad), werkelijkheid (suburbane stad) en toekomst (vitale stad) met elkaar te verbinden. In deze studio zijn we op zoek gegaan naar de idealen van Zoetermeer, waar we op voort konden gaan bouwen voor de toekomstige ontwikkeling.

In de jaren ’70 zijn binnen het beleid van ‘gebundelde deconcentratie’ negentien gemeentes aangewezen om circa één miljoen woningen onder te brengen ten behoeve van een nabijgelegen grote stad. Een klein deel van deze zogeheten groeikernen was vóór hun toegewezen groei al een stad van substantiële omvang. Een ander deel groeide in korte tijd uit van klein dorpje tot middelgrote stad, zoals Zoetermeer. Binnen korte tijd groeiden deze kernen uit tot suburbane steden van middelgroot formaat met tenminste vijftigduizend inwoners. Maar in vergelijking tot de historische steden zijn de (ex-)groeikernen nog geen “complete” steden. Tegelijkertijd dienen ook deze steden zich te verhouden tot ‘algemene’ stedelijke opgaven en sociaal-maatschappelijke veranderingen. Denk aan verduurzaming, energie transitie, klimaat adaptatie en sociale gezondheid. In de laatste plaats vormt een groeiende aandacht voor het cultureel erfgoed dat ook steden als Zoetermeer vertegenwoordigen een rol van betekenis. De verdere verstedelijking en transformatie van een stad als Zoetermeer zal immers ongetwijfeld leiden tot ruimtelijke ingrepen. Daarbij is het onvermijdelijk dat dit gevolgen heeft voor de architectuur en stedenbouw uit de begintijd van de groeikernen (zowel gebouwen, structuren als gebieden).

Daarom is er gevraagd om in drie fases te reflecteren op de toekomst van Zoetermeer, waarbij specifieke opgaven voor de groeikern en algemene verstedelijkingsopgaven worden meegenomen. 

Dit alles is voor mij begonnen op één locatie: het pleintjesplan in Zoetermeer. Hierbinnen is de bredere waardering en het erfgoed van de stedenbouwkundige en architectonische ontwerpprincipes onderzocht, waar vervolgens in de volgende fase op voort gebouwd kon worden aan de hand van een gekozen FUR-thema, tot uiteindelijk een integraal ontwerp. Hierop werd in de laatste fase weer gereflecteerd: hoe verhouden de oorspronkelijke idealen zich ten opzichte van het nieuwe integrale ontwerp?